Διαβάζοντας την είδηση ότι η Ελλάδα προσέλαβε τη νομική εταιρεία Cleary Gottlieb στην προσφυγή στα βρετανικά δικαστήρια ζητώντας να επικυρώσουν τη νομιμότητα της πρότασης της (επί μεθόδου και τιμής) για εξαγορά, όλων, των εκκρεμών warrants με ρήτρα ΑΕΠ που λήγουν το 2042 σκέφτηκα ότι αυτό είναι ένα εξαιρετικό δείγμα γραφής για την ελληνική Πολιτεία.
Δεν στέκομαι στην ουσία της υπόθεσης, υπάρχουν σαφέστατα καταλληλότεροι εμού να την κρίνουν. Στέκομαι στην επιλογή των δικηγόρων. Μια απλή βόλτα στην ιστοσελίδα της Cleary Gottlieb κάνει και τον πιο δύσπιστο να αποφανθεί ότι πρόκειται περί εξαιρετικά σοβαρής και ιστορικής νομικής εταιρείας. Είναι μια απτή και απλή απόδειξη ότι κάποιος-κάποιοι στην ελληνική Πολιτεία εργάζονται με σοβαρότητα και επαγγελματισμό.
Είναι η ίδια ελληνική Πολιτεία που αποφάσισε -ίσως απόρροια ιστορικών δεδομένων, ίσως αποτέλεσμα ευρωπαϊκής πίεσης- μετά τα μνημόνια η χώρα να προχωρήσει μέσα από μια λογική μετακομμουνιστικής χώρας. Να πω την αλήθεια είναι μια -πρακτική- επιλογή που προσωπικά δεν πίστευα και δεν πιστεύω. Πίστευα και πιστεύω ακράδαντα ότι οι Ελληνίδες κι οι Έλληνες είχαν το ταλέντο να πετύχουν ένα σύγχρονο οικονομικό θαύμα. Και να πιάσουν σταθερά “κινεζικούς ρυθμούς ανάπτυξης”, τολμώ να πω 5% – 6% ετησίως για πολλά χρόνια. Και με αυτούς τους ρυθμούς ανάπτυξης θα μπορούσαμε να κάνουμε το ιδανικό σενάριο. Η πρόοδος της χώρας να συμβάδιζε με την πρόοδο των πολιτών της. Σήμερα η πορεία των τελευταίων υπολείπεται κατά πολύ από την πορεία της πατρίδας θυμίζοντας εκείνο το περίφημο “οι αριθμοί ευημερούν αλλά οι πολίτες υποφέρουν”.
Ωστόσο αυτό έχει ελάχιστη σημασία. Χορεύεις ανάλογα με το τραγούδι πάντα. Το τραγούδι που επέλεξε η ελληνική Πολιτεία ήταν συγκεκριμένο. Η πανδημία, η ενεργειακή κρίση και ο πληθωρισμός στην πράξη τη βοήθησαν (και μάλιστα πολύ). Tα αποτελέσματα ήταν θετικά. Η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό εξαιρετική. Ο επαγγελματισμός και η σοβαρότητα, η αίσθηση ότι στην Ελλάδα κάτι δουλεύει σωστά αποτελούσε μια μεγάλη ελπίδα. Άσχετα από την πολιτική αφετηρία, άσχετα από τις προσωπικές συμπάθειες ή αντιπάθειες.
Σε αυτό το κλίμα πορευόταν γενικά η Ελλάδα μέχρι το δυστύχημα των Τεμπών. Με την αίσθηση ότι κάτι πάει να αλλάξει. Ότι κάποιοι εργάζονται με σωστό κι εποικοδομητικό τρόπο . Κι αυτό το κλίμα ήρθε και αντιστράφηκε κατά 180 μοίρες όταν το δυστύχημα έγινε τραγωδία. Και έδειξε ότι μάλλον δεν είχαν αλλάξει τόσα πολλά όσα ήλπιζε η πλειοψηφία των πολιτών.
Κι όμως η τραγωδία των Τεμπών δεν άλλαξε την πολιτική πορεία. Άλλαξε, όμως, την προοπτική. Τα Τέμπη ακούμπησαν το μαλακό υπογάστριο της ελληνικής κοινωνίας. Άσχετα πως πάνε να διαμορφωθούν σήμερα, άσχετα από το όποιο πολιτικό παίγνιο, άσχετα από τις όποιες κομματικές τακτικές η αίσθηση παραμένει ίδια. Απογοήτευση, οργή και μερικώς απόγνωση.
Σε κάθε, όμως, περίπτωση αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία και ως χώρα τεράστιες προκλήσεις. Η εποχή είναι τάχιστη, η νέα κανονικότητα έχει τρελούς ρυθμούς. Ρίξτε μια ματιά στη διεθνή επικαιρότητα. Σε αυτό το περιβάλλον η χώρα τους χρειάζεται όλους. Δεν έχει περιθώρια να αφήσει κανέναν και καμία πίσω. Αλλά η χώρα έχει πλέον πολλά στοιχεία μετακομμουνιστικής χώρας. H Ελλάδα δεν είχε ποτέ ιστορικά τόσους δισεκατομμυριούχους ταυτόχρονα, ούτε τέτοια επίπεδα συσσωρευμένου πλούτου σε τόσο λίγα χέρια. H Ελλάδα έχει μια στρεβλή, σχεδόν μονοθεματική ανάπτυξη. Έχει κρατήσει πολλά από τα χαρακτηριστικά που την έφεραν σε κρίση κι έχει κρύψει πολλά προβλήματα κάτω από το χαλί. Κι η ελίτ της μοιάζει να έχει συναισθηματική αδεξιότητα. Η κρίση ότι η “νέα Ελλάδα” μοιάζει με την “παλιά Ελλάδα” με ισχυρότερα δημόσια οικονομικά ενώ δεν απέχει τόσο από την πραγματικότητα τη διαβάζει ακραία επιφανειακά.
Τα τελευταία είκοσι χρόνια η πλειοψηφία των Ελλήνων και των Ελληνίδων έζησε δέκα ζωές. Τόσες πολλές κι επίπονες ήταν οι αλλαγές. Οι τελευταίοι μήνες αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν ούτε εύκολες λύσεις ούτε εύκολοι δρόμοι. Δείχνουν, όμως, ότι πρώτη φορά μπορεί να μην φθάνει ούτε καν η σκληρή δουλειά. Κι αυτό πρέπει να είναι ένα καμπανάκι για όλους.
